Nieuws Democracy

Door de Oekraïnecrisis komt Roemenië ook in de schijnwerpers als onderdeel van het NAVO-oostfront. De Roemeense regering stelt zich diplomatiek maar vastberaden op. Diezelfde regering is in het binnenland juist stuurloos door een machtsstrijd binnen de coalitie. Een extreemrechtse partij profiteert daarvan.

Een nieuwe regeringscoalitie lijkt beklonken in Roemenië. De kleinere, progressieve coalitiepartner verdwijnt en een grote, conservatieve partner komt met de liberalen regeren. Deze nieuwe coalitie ontstaat na een half jaar machtsstrijd binnen de liberale partij (PNL).

Sinds de toetreding tot de EU in 2007 staat Roemenië onder verscherpte controle van de Europese Commissie. Dit gebeurt met het zogenaamde Mechanisme voor samenwerking en toetsing. Ook Bulgarije was hier tot en met 2019 aan onderworpen, totdat de Commissie het wel genoeg vond. Buurland Roemenië was op de goede weg, nam toen een rare afslag, maar lijkt nu weer op een beter spoor. Dit blijkt uit twee recente signalen.

Progressieve Roemenen hadden gehoopt dat er na de verkiezingen in december 2020 een aantal dingen zou veranderen. Minder vriendjespolitiek en loze beloften, meer doorpakken. Die hoop is tot nu toe ijdel gebleken.

Toen half maart de noodtoestand werd afgekondigd en de president per militaire verordening ging regeren (want dat was nu eenmaal de term), werd menig Roemeen het benauwd. Men was het erover eens dat strenge maatregelen alleen zouden helpen als ze stevig gehandhaafd zouden worden. Nu de noodtoestand op 15 mei afloopt, houdt men zijn hart vast.

Klaus Iohannis krijgt een nieuw mandaat met twee derde van de stemmen in de tweede ronde van de Roemeense presidentsverkiezingen. Zijn tegenkandidaat, Viorica Dăncilă van de voormalig communisten, geeft voorlopig niet toe aan druk om af te treden als partijleider van de PSD.

Op 10 november gaan de Roemenen stemmen voor een nieuwe president. De verkiezingscampagne is begonnen en het speelveld is breed. Voor het eerst doet een kandidaat van de progressieve USR mee voor het presidentschap.

De opkomst was groot op 26 mei, bijna 50 % van de Roemenen ging stemmen. De grootste coalitiepartner, PSD, heeft ruim 23 % van de stemmen gekregen, ongeveer de helft ten opzichte van de vorige nationale parlementsverkiezingen. Een samenwerkingsverband van twee nieuwe partijen die voor Europa en tegen corruptie zijn, is op bijna 20 % uitgekomen. De liberale partij PNL is de grootste geworden met bijna 27 %.

Een aantal jaren heeft het Roemeense anti-corruptieparket voor klinkende veroordelingen kunnen zorgen. De regering heeft die dynamiek gestopt, probeert het OM te muilkorven en negeert het onafhankelijke bestuursorgaan van de rechtspraak. Dit vertaalt zich echter nog niet in een lagere score op de Corruption Perception Index van Transparency International.

In een land waar een overgrote meerderheid conservatief christelijk is en de kerken vol zitten, kan het homohuwelijk op weinig steun rekenen. Toch lukte het niet om een verbod in de grondwet te krijgen.