“The question we do not know the answer to is: does leadership change also means a regime transition?” De recente gebeurtenissen in Zimbabwe kunnen een ‘turning point’ betekenen voor heel zuidelijk Afrika. Maar is de leiderschapswissel van Robert Mugabe naar Emmerson Mnangagwa daarvoor genoeg? Op donderdag 1 maart vond in het African Studies Centre (ASC) op de Universiteit Leiden een drukbezocht evenement genaamd “A new era? Understanding Zimbabwe’s transition” plaats, waar deze vraag onder toeziend oog van een geïnteresseerd publiek en gespecialiseerd panel werd besproken. De directeur van het ASC Jan Bart Gewald trapte de meeting af met een persoonlijk verhaal over zijn eigen ervaring en affiniteit met Zimbabwe. Hij noemt de recente gebeurtenissen van november 2017, als jongen opgegroeid in de jaren 60 van crimineel Rhodesië “close to his heart”.
In Rusland zijn sinds een paar weken de acht definitieve kandidaten bekend die het tegen elkaar gaan opnemen in de verkiezingen van 18 maart. Er is voor ieder wat wils: van communist tot liberaal, van nationalist tot ultra-nationalist, van ideologische kandidaten tot kandidaten met geen enkele ideologie. Veel zal het echter niet uitmaken, aangezien het resultaat bij voorbaat vaststaat: een vierde termijn voor president Vladimir Poetin. En dat terwijl het toch vrij veel moeite vergt om je überhaupt te registreren als kandidaat: je moet honderdduizenden handtekeningen verzamelen en voldoen aan allerlei strenge regels, en als je oppositie voert heb je daar over het algemeen weinig tot geen financiële middelen voor. Wie zijn dan die mensen die toch zo graag en hard proberen om in de race te blijven, en waarom doen ze dat?
De status van Jeruzalem is een van de meest omstreden onderwerpen in internationale betrekkingen. Verschillende politieke en juridische definities maken uitspraken over de soevereiniteit over Jeruzalem lastig. De beslissing van de Amerikaanse president Donald Trump heeft de situatie volgens veel analisten daarom ook niet verbeterd. De aankondiging dat de Amerikaanse ambassade verhuist van Tel Aviv naar Jeruzalem, waarmee Washington Jeruzalem officieel erkent als de Israëlische hoofdstad, deed veel stof opwaaien. Israël lijkt tevreden, de Palestijnen zijn woedend en de internationale gemeenschap is ontdaan. Maar hoe zwaar weegt deze beslissing? De meeste gebeurtenissen vinden niet plaats in een vacuüm. Ze passen in een historisch proces. Hoe zit dit voor de erkenning van Jeruzalem?
Op 8 en 9 februari organiseerden wij een fact-finding missie naar Moldavië. In het armste land van Europa dat kampt met enorme corruptie, een doorlopend conflict tussen de president en het parlement, en een verdeelde bevolking , zijn dit najaar parlementsverkiezingen gepland. De verkiezingen zullen uitwijzen of de pro-Russische president zijn macht zal kunnen consolideren door een meerderheid in het parlement te behalen, of dat de pro-Europese partijen de kiezer kunnen overtuigen ze nog iets langer te geven om de beloofde hervormingen en verbeteringen door te voeren. Er staat dus nogal wat op het spel, terwijl het geloof in de politiek al jaren daalt en de populariteitscijfers van sommige vooraanstaande politici in de enkele cijfers lopen.
Dinsdag 6 februari 2018 presenteerde de Europese Commissie de uitbreidingsstrategie van de Europese Unie met de landen in de westelijke Balkan. De Commissie heeft nu een schema opgesteld met een richtlijn voor mogelijke toetreding van deze zes landen.
Ben jij je bewust van de norm? Ben jij je bewust door wiens ogen je kijkt? En wie je met deze blik binnen- en buitensluit?
Enkele vragen ter kritische reflectie en introductie van een project dat beoogt de cultureel normatieve blik te ver-ander-en door middel van positieve aandacht voor de Ander.
‘Locked out and left behind? Gender, intersecting inequalities and the SDGs’. Een hele mond vol, maar dit was het thema van deze lezing op een donderdagmiddag in het Koninklijk Instituut voor de Tropen (KIT) in Amsterdam. Afgelopen 15 februari was hier hoogleraar gender en ontwikkeling Naila Kabeer te gast. Ondanks de soms moeilijk te volgen materie was het een zeer interessante middag met veel belangstelling uit de zaal. Ook de vragen na afloop van de lezing lieten de emotie uit de zaal goed blijken. Na een korte zoektocht naar de juiste ingang van het KIT, kwam ik binnen in een volle zaal. De lezing begon met een korte introductie over de transitie van de Millennium Development Goals (MDG’s) naar de Sustainable Development Goals (SDG’s). Anders dan bij de MDG’s gaat het bij de duurzame ontwikkelingsdoelen niet meer alleen om armoedebestrijding in ontwikkelingslanden, maar ook om het verbeteren van het milieu en het bevorderen van duurzame economische groei wereldwijd. Het zijn echte “global goals” geworden. Zo vindt ook Kabeer, die over MDG 3 - “Promote gender equality and empower women” - zei dat er niet veel is veranderd in de wereld en zich nog steeds dezelfde problemen voordoen. De SDG’s kunnen hier een beter inzicht in geven. In deze lezing stond SDG 10 voor het verminderen van ongelijkheden tussen en binnen landen centraal.
Geen Afrikaanse leiders werden in de jaren 2009, 2010, 2012, 2013, 2015 en 2016 door de Mo Ibrahim Foundation geprezen voor hun bijzondere prestaties als Afrikaanse leiders. Dit terwijl de prijs in 2007 voor het eerst werd uitgereikt. Dit jaar daarentegen is er opnieuw een voormalig staatshoofd geroemd voor haar uitzonderlijke prestaties op het gebied van Afrikaans leiderschap. De prijs is uitgereikt aan Liberia’s oud president Ellen Johnson Sirleaf, die, na twee ambtstermijnen te hebben volgemaakt, in januari dit jaar plaats moest maken voor oud-voetballer George Weah. Ze ontvangt een prijs van 5 miljoen dollar (4,1 miljoen euro) dat zich over 10 jaar zal verspreiden. Daarbovenop komt een levenslange beloning van jaarlijks 200.000 dollar. Maar waar heeft Sirleaf, de vrouw die zich kenmerkt als eerste vrouwelijke president van Afrika en Nobelprijswinnares, dit aan te danken?
“It is the little things that citizens do. That is what will make the difference.” Dat betoogde Dr. Wangari Muta Maathai in een van haar speeches gericht aan het gehele Afrikaanse continent. De Keniaanse milieu- en politiek activiste en Nobelprijswinnaar wist als geen ander activisme en burgerinitiatieven krachtig te stimuleren om positieve verandering te creëren. Daar waar de politiek nog vaak traditioneel en gesloten is, weten gewone mensen door te dringen tot de macht en verandering te forceren. Dit doet zich voor op vele gebieden, zoals vrouwenrechten, kinderrechten, milieu, corruptiebestrijding en economische rechten. Met technologische ontwikkelingen en social media als krachtig wapen laten steeds meer mensen, voornamelijk jongeren en vrouwen, hun stem horen. Dit jaar zal de Afrikadag dan ook in het teken staan van activisme en burgerinitiatieven.
