The climate is changing: it’s getting hotter, we experience periods of droughts alternated with heavy rainfall and extreme weather. In the Netherlands, this means that we can enjoy our beaches more during the summer, that we have less snow and more rain in the winter, and will there ever be another Elfstedentocht for iceskating? We adapt to these circumstances, buying air conditioners for in the summer and preparing our rivers to take up more water. The impacts of climate change are not really hindering our lives… yet.
Mijn naam is Jurrian Veldhuizen, ik ben 24 jaar en afstuderend masterstudent International Development Studies aan de Wageningen. Tijdens mijn master heb ik een brede en kritische blik ontwikkeld op ontwikkelingssamenwerking en daarin geloof ik dat de rol van Nederland in ontwikkelingslanden vaak onderbelicht is en negatieve effecten heeft. Toen ik op zoek ging naar een stage die bij mij past, werd ik geïnspireerd door de boodschap van Foundation Max van der Stoel (FMS): Nederland moet niet langer met de ene hand nemen wat ze met de andere hand geeft.
Inmiddels twee maanden geleden stelde Lammert van Raan van de Partij voor de Dieren 25 zeer kritische Kamervragen aan Minister Hoekstra van Financiën en Minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat over de twijfelachtige klimaatplannen van olie- en gasbedrijven. Minister Wiebes had lang de tijd nodig om antwoord te geven. Toen het uiteindelijk kwam, bleek de minister een uitstekende woordvoerder voor Shell en een kampioen in het ontwijken van vragen en daarmee verantwoordelijkheden.
Waterkracht is de belangrijkste bron van energie voor Zimbabwe. In een land waar maar 40-45% van de bevolking toegang heeft tot energie, wordt deze bron nu ook bedreigd door klimaatverandering. De stroom valt dus steeds vaker uit. Dit heeft grote gevolgen voor de mensen in Zimbabwe en de economie van het land.
Begin 2019 werd de SDG-toets geïntroduceerd om de impact van nieuwe wetsvoorstellen op ontwikkelingslanden en gendergelijkheid te toetsen. Building Change, een samenwerkingsverband tussen Partos, Foundation Max van der Stoel en Woord en Daad, heeft zich er voor ingezet om deze toets te introduceren.
Onlangs kwam de monitor exportkredietverzekeringen 2019 uit, met daarin een verslag van de financiële ontwikkelingen en beleidsmatige ontwikkelingen op het gebied van Nederlandse exportkredietverzekeringen. Deze werd begeleid met een brief van staatssecretaris Vijlbrief. In deze brief noemde staatssecretaris Vijbrief de bijdrage aan de SDG’s en verwees hij maar liefst dertig keer verwezen naar de ‘vergroening’ en groene transacties van de doorgaans voornamelijk ‘grijze’ verzekeringen. Mooie en positieve ontwikkelingen, maar achter deze woorden schuilt een grote mate van onduidelijkheid en vooral veel contradictie.
De CO2-uitstoot van de rijkste één procent van de wereldbevolking is meer dan het dubbele van de uitstoot van de armste helft. Dat concludeerde Oxfam Novib en het Stockholm Environmental Institute in een nieuw onderzoek. Zo blijft klimaatverandering een enorm oneerlijk verdeeld probleem. Tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen ging SP-fractievoorzitter Lilian Marijnissen in op ‘klimaatrechtvaardigheid’, een term die in de Tweede Kamer nog niet of nauwelijks is gebruikt. Wat doet Nederland om klimaatrechtvaardigheid te realiseren, en nog belangrijker: hoe kan het dat we de meest kwetsbaren vergeten?
Sinds 2009 ondersteunt de EU ontwikkelingslanden in hun strijd tegen klimaatverandering aan de hand van klimaatfinanciering. Elf jaar later maakt ACT Alliance EU de balans op in een kritisch rapport. Aan de hand van zeven uiteenlopende thema’s, laat het rapport zien dat de EU nog erg tekortkomt in de klimaatsteun aan ontwikkelingslanden. In dit artikel wil ik me richten op één van deze thema’s, een kwestie die al jaren speelt en nu opnieuw de gemoederen bezighoudt: de opstapelende schuldenlast van ontwikkelingslanden.
Ontwikkelingslanden lopen 1,8 miljard euro per jaar mis door het Nederlandse belastingbeleid. Dat is de conclusie van het net uitgebrachte onderzoeksrapport van ActionAid. Zeven jaar geleden stond de teller nog op 460 miljoen euro per jaar. Hoe kan het dat Nederland een belastingparadijs blijft en nog belangrijker: wat zijn de consequenties hiervan voor het al wankele Nederlandse ontwikkelingsbeleid?
Sinds de financiële crisis werken landen steeds effectiever samen om belastingontwijking tegen te gaan. Inmiddels rijkt deze samenwerking tussen landen verder dan alleen de OESO-landen. 130 landen werken nu samen, binnen het Inclusive Framework, om belastingontwijking tegen te gaan. Onlangs (29 mei 2020) stuurde staatssecretaris Vijlbrief van Financiën de nieuwe Notitie Fiscaal Verdragsbeleid 2020 (NFV) naar de Tweede Kamer. De NFV zet de Nederlandse onderhandelingsinzet bij bilaterale belastingverdragen uiteen. Positief is dat er meer aandacht is voor de positie van ontwikkelingslanden in dit soort verdragen, maar alsnog is een kritische blik vereist.
